Wirus brodawczaka ludzkiego w skrócie HPV to jeden z najpowszechniejszych wirusów, który jest przenoszony drogą płciową, lecz nie tylko. Do zakażenia może dojść również w wyniku kontaktu z zakażoną skórą. Istnieje aż 200 typów tego wirusa, z czego część wywołuje charakterystyczne objawy tzw. kłykciny kończyste.
Spis treści
Typy wirusa brodawczaka ludzkiego
Wirus HPV to patogen atakujący komórki naskórka i nabłonka płaskiego. Tak, jak wspomnieliśmy we wstępie, wyróżnić można aż 200 różnych typów tego wirusa, które mogą atakować poszczególne obszary ciała, dając objawy:
- Skórne – usytuowane poza obszarem zewnętrznych narządów płciowych;
- Błon śluzowych – narządów płciowych oraz odbytu, jamy ustnej, gardła oraz krtani.
Wirus najczęściej przenoszony jest drogą płciową, a także w wyniku kontaktu ze zmianami skórnymi, oraz czasami w czasie porodu z matki na dziecko.
Zależnie od typu wirusa, zakażenie można przejść bezobjawowo lub mogą się pojawić drobne brodawkowate zmiany skórne. Najbardziej charakterystycznym objawem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego są kłykciny kończyste pojawiające się na błonach śluzowych narządów płciowych. Zazwyczaj nie dają poważnych objawów, jedynie uczucie świądu lub lekkiego pieczenia, w miejscu, w którym się znajdują.
Wirus brodawczaka ludzkiego powoduje nie tylko zmiany na skórze lub błonach śluzowych. Niektóre szczepy wirusa są onkogenne i odpowiadają za rozwój nowotworów zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.
Kłykciny kończyste u kobiet
Kłykciny kończyste u kobiet są zazwyczaj zlokalizowane na wargach sromowych większych oraz mniejszych, a także w przedsionku pochwy.
Typowe kłykciny kończyste to różowawe, czasem białe zmiany brodawkowate o charakterystycznej kalafiorowatej budowie. Zazwyczaj mają od 1 do 5 mm średnicy. Mogą się rozrastać i wtedy również zmienia się ich kolor na brunatny.
Nie należy ich jednak lekceważyć. Pojawienie się kłykcin kończystych może świadczyć o zakażeniu jednym z onkogennych szczepów wirusa HPV. Do grupy wirusów wysokoonkogennych, należą szczepy 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59. Mogą się integrować z ludzkim DNA, powodując rozwój nowotworu. Większość współczesnych badań wykazuje, że w 90% przypadków rak szyjki macicy był wywołany przez nieleczony HPV. Stanowi on największy odsetek wszystkich nowotworów wywołanych przez tego wirusa.
Wirus brodawczaka ludzkiego u kobiet odpowiada również za nowotwory zlokalizowane w różnych częściach ciała (procentowo ilość chorób w danej lokalizacji):
- Rak odbytu prawie 18%;
- Rak sromu 16,23%;
- Nowotwór jamy ustnej i gardła to nieco powyżej 14%;
- Rak pochwy 3,5%.
Wirus brodawczaka u mężczyzn
Kłykciny kończyste u mężczyzn zlokalizowane są najczęściej na prąciu – przede wszystkim w obrębie żołędzi, wędzidełka, wewnętrznej blaszce napletka, czasem w u ujścia cewki moczowej, mosznie, oraz pachwinach.
Częściej u mężczyzn niż u kobiet kłykciny kończyste pojawiają się również w okolicy okołoodbytniczej. U obu płci mogą się pojawić również w obrębie jamy ustnej na języku oraz wargach.
Wysokoonkogenne szczepy wirusa HPV są przyczyną chorób nowotworowych również mężczyzn, jednak ich lokalizacja i częstość występowania różni się od nowotworów pojawiających się u kobiet. U mężczyzn najczęstszym nowotworem wywołanym przez HPV jest rak jamy ustnej i gardła i stanowi ponad 80% wszystkich przypadków spowodowanych przez tego wirusa, 12% to rak odbytu, około 7% to rak penisa.
By przeciwdziałać rozwojowi chorób nowotworowych zarówno kobiety, jak i mężczyźni powinni dbać o profilaktykę oraz leczyć istniejące już zakażenia.
Leczenie kłykcin kończystych
Zależnie od lokalizacji kłykcin kończystych ich leczeniem zajmuje się inny lekarz, może być to ginekolog, proktolog, lub dermatolog.
Różne są również metody ich leczenia. Może zostać zastosowana farmakoterapia lub zabieg, a czasem obie metody jednocześnie. Metody zabiegowe są również zależne od lokalizacji kłykcin kończystych, wykorzystuje się: elektrokoagulację, laseroterapię oraz krioterapię.
Usunięcie brodawkowatych zmian w okolicach intymnych to nie tylko kwestia estetyki, lecz także ochrona przed rozwojem nowotworu.
Zabieg usunięcia kłykcin kończystych możesz przeprowadzić w komfortowych i intymnych warunkach w Dolnośląskim Centrum Medycznym.
Profilaktyka przeciw wirusowi HPV
Najlepszą metoda profilaktyki przeciw HPV są szczepienia. Nowoczesne szczepionki kilkuskładnikowe, chronią przed najbardziej zjadliwymi szczepami wirusa. Szczepi się młodzież w wieku około 12-14 lat (przed rozpoczęciem życia seksualnego, zanim dojdzie do ewentualnego kontaktu z wirusem).
Takie działania profilaktyczne zostały przeprowadzone w Australii na szeroką skalę. Szczepione osoby są monitorowane pod kątem ewentualnych powikłań, kontrolowana jest również ilość nowych przypadków zachorowania na raka szyjki macicy. Szczepionki nie dają powikłań, a za parę lat (dokładnie w 2035 roku), Australia będzie mogła się ogłosić krajem wolnym od nowotworów szyjki macicy. Podobne szeroko zakrojone szczepienia wprowadziła także Szwecja i wiele innych krajów Europejskich i odnotowują duży spadek chorób nowotworowych wywoływanych przez HPV wirusa. Na szczęście szczepionki są również dostępne także w Polsce.
Osoby, które się nie szczepią, powinny przede wszystkim dbać o bezpieczeństwo podczas kontaktów seksualnych i korzystać z prezerwatyw. Kobiety zaś regularnie wykonywać badanie cytologiczne.
